Project
Elswout
Stichting Bescherming Erfgoed Zuid-Kennemerland (SBEZK) maakt bezwaar tegen het besluit van de burgemeester van Bloemendaal dd. 7 juli jl. waarbij aan Bora Bora een vergunning is verstrekt voor het houden van een filmevenement gedurende drie dagen (11, 12 en 13 augustus as) op de buitenplaats Elswout te Overveen.
In het besluit staat onder meer vermeld dat:
- Het evenement gedurende de drie dagen wordt gehouden op het grasveld linksachter de koetshuizen;
- Tussen 19.00 en 23.30 uur;
- Bij binnenkomst wordt een zacht muziekje gespeeld door een DJ;
- Het geluidniveau is niet hoger dan stemgeluid;
- Elke avond wordt gestart met een korte filmquiz waarna met maximaal 300 bezoekers een film wordt bekeken;
- De film start na zonsondergang (21.15 uur) en eindigt rond 23.15 uur;
- De bezoekers horen het geluid van de film via een koptelefoon die bij binnenkomst wordt verstrekt;
- Staatsbosbeheer en de ecoloog van Staatsbosbeheer hebben geen bezwaren
Ons bezwaar richt zich tegen de verleende vergunning om de volgende redenen:
Elswout maakt deel uit van het Nationaal Park Zuid-Kennemerland en behoort daarmee tevens tot Natura 2000 gebied. Een filmevenement is schadelijk voor de natuur en de kwaliteit van de buitenplaats, zie hieronder nader gemotiveerd;
De gemeente heeft niet aan de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord gevraagd het evenement te toetsen aan de Wet Natuurbescherming, hetgeen wij kwalificeren als onzorgvuldig en onbehoorlijk bestuur;
Het deel van de buitenplaats Elswout waar dit evenement is gepland, staat bekend als foerageer-/verblijfsgebied van vleermuizen. Staatsbosbeheer zelf stelt dat de vleermuizen ‘waterroutes’ volgen. De filmlocatie ligt direct naast een water route;
De film wordt vertoond met groot licht op een op afstand geplaatst projectiescherm in de buurt van de bomen, direct aan het water en zal ernstige verstoring veroorzaken in het leefgebied van vleermuizen aldaar;
Muziek werkt ook verstorend voor vleermuizen en andere dieren die in dat gebied verblijven;
De muziek wordt gespeeld bij binnenkomst en wordt niet door bezoekers waargenomen via de koptelefoon maar is live. Dit zal bij een bezoekersaantal van 300 personen luider zijn dan stemgeluid van een enkele persoon of enkele personen
In de vergunningaanvraag wordt vermeld dat het geluidniveau van de live DJ 60dB is. Echter, dit is niet het geluidniveau gemeten aan de bron. Om een menigte van 300 mensen te bereiken zal aanzienlijk meer geluid geproduceerd worden teneinde te bereiken dat bezoekers het geluidniveau ervaren van 60dB. Voorbeeld: iemand die in een kleine kamer spreekt, zal een stemgeluid veroorzaken van 60dB. Maar in de openlucht speelt mee dat het geluid verstrooit en dat bovendien een grote afstand moet worden overbrugd. Dat betekent dat het geluid van de live DJ bij de bron aanzienlijk harder zal zijn en voor dieren zoals vleermuizen een ernstig verstorend effect met zich meebrengt en dat ook nog gedurende een aantal dagen;
Niet duidelijk is aangeven welke meetmethode gehanteerd wordt, of het hier om dB(C) of dB(A) waarden gaat. Metingen in dB(A) wegen lage tonen minder zwaar mee zodat een veel lagere waarde wordt gemeten dan in dB(C). Juist die lage tonen veroorzaken trillingen en kunnen voor dieren een alarmsignaal betekenen. Dit effect is in het geheel niet meegewogen.
Voor muziekevenementen wordt over het algemeen een strafcorrectie van 10 dB gehanteerd, wat bij dit evenement niet is meegewogen. Ook is het is onduidelijk in hoeverre de verstoring voor passief luisterende vleermuizen zoals de Grootoorvleermuis is onderzocht. Deze vleermuissoort heeft een erg gevoelig gehoor en luistert naar insecten in een frequentie van 4 kHz tot 12 kHz, frequenties die ook in muziek voorkomen. Daarom is muziek voor de Grootoorvleermuis zeer verstorend.
Het evenementengebied ligt in Natura 2000-gebied Kennemerland-Zuid. Het beheerplan noemt als doelsoort o.a. de Meervleermuis. Het is in de QuickScan niet duidelijk in hoeverre de Meervleermuis verstoring zal ondervinden van het evenement. Zo ontbreken onder meer foerageerroutes van de verschillende soorten.
Verschillende vleermuissoorten zijn zeer gevoelig voor (wit) licht. Onderzoek toont aan dat op plaatsen waar wit licht aanwezig is vleermuizen deze plekken vermijden. Hier is veel onderzoek naar gedaan. In de ecologische toetsing ontbreekt een goede berekening welke lichtwaarde op de omliggende gebieden zullen optreden als gevolg van de projectie. Want weliswaar is het licht van het projectiedoek naar achteren afgeschermd maar het opvallende licht van het projectiebeeld zelf wordt uiteraard weerkaatst door het projectiedoek en zal omliggende gebieden verlichten.
De bezoekers doen mee aan een quiz voorafgaand aan de film. De organisator zal een publiek van 300 mensen willen bereiken voor de quiz. Dat gebeurt zonder koptelefoon. Om het publiek toe te spreken zal vermoedelijk gebruik moeten worden gemaakt van een versterker. Daarbij zal hoe dan ook aan de bron een aanzienlijk hoger geluidniveau dan 60dB worden geproduceerd. Met als gevolg veel lawaai en dus overlast en verstoring voor vleermuizen en andere dieren die daar verblijven;
Als de film afloopt rond ongeveer 23.15 uur moeten bezoekers het terrein nog verlaten en dat zal niet geruisloos verlopen. In de vergunning verstrekking staat een eindtijd van 23.00 uur. Als wij het programma lezen van de organisator, dan is het evenement pas rond 23.30 uur afgelopen. Dit nog afgezien van de tijd die bezoekers nodig hebben om de buitenplaats te verlaten;
Grote aantallen bezoekers lopen in Natura 2000 gebied na zonsondergang wat uiteraard ook gevolgen heeft voor de natuur en de dieren;
Het bezoek zal met vervoermiddelen komen en dat zal niet uitsluitend per fiets zijn. Auto’s die starten en wegrijden rond middernacht maken ook inbreuk op de stilte die voor Natura 2000 gebied na zonsondergang zo belangrijk is;
De organisator zal zorgdragen voor toiletvoorzieningen en horeca (waar o.a. snacks worden geserveerd). Dit staat in de vergunningaanvraag. Met als gevolg nog meer overlast voor natuur en dieren in de vorm van verstoring, afval, milieuverontreiniging. Dit is inherent aan het aantal bezoekers. Bij 10 bezoekers is het veel eenvoudiger om erop toe te zien dat afval netjes in de afvalbakken wordt gedeponeerd. Bij 300 bezoekers is dat onbegonnen werk;
Tussen 19.00 en 21.15 uur lopen mensen over het terrein van de buitenplaats. Het is niet zo dat de bezoekers uitsluitend in het gebied achter de koetshuizen blijven. Wat verhindert de bezoekers over de hele buitenplaats te struinen? Het betekent hoe dan ook een verstoring van de rust. Dit nog afgezien van het feit dat de organisatie ook entreekaarten met een wandeling (€7,50 meerprijs) aanbiedt. Deze wandelingen gaan tot circa 20.45 uur over de buitenplaats;
Daar komt bij dat alcoholische dranken worden geserveerd, zo lezen wij in de vergunningaanvraag. Alcohol brengt het risico met zich mee van ordeverstoring maar ook op het wandelen buiten de paden in de kwetsbare natuur. Alcohol zorgt voor meer onrust, meer lawaai en ongeremd gedrag. Kortom: voor bezoekers is het vrijheid, blijheid. Maar niet voor de natuur en de dieren.
Dat Staatsbosbeheer geen bezwaar heeft tegen het evenement, betekent niet dat er geen gevaar van (ernstige) verstoring bestaat voor dieren en natuur. Dat de ecoloog geen bezwaren heeft, strookt niet met Tabel 5.1 Beoordeling van het huidige gebruik binnen het Natura 2000 gebied en de algemene specifieke voorwaarden, zoals staat in Natura 2000 Beheerplan Kennemerland-Zuid 2018-2024. De ecoloog die opdracht heeft van Staatsbosbeheer (de beheerder van Elswout), meent dat het filmevenement deels na zonsondergang voldoet aan de bestaande activiteiten onder ‘recreatie’. In het Beheerplan staat hierover het volgende: Excursies, rondleidingen en andere georganiseerde activiteiten 4b Onder supervisie/begeleiding van de beheerder. Daarvan is in casu geen sprake. Immers de beheerder voert geen supervisie of begeleiding uit en het drie dagen durende evenement wordt evenmin door Staatsbosbeheer georganiseerd. In het Beheerplan staat verder het volgende: ‘Welke vorm van recreatie wel of niet plaatsvindt en al dan niet is toegestaan, verschilt per deelgebied en wordt bepaald door het beleid van de betreffende beheerder. In het NP mag men op de paden en speelvelden recreëren en er lopen fietspaden door het gebied.’ Het gebied waar het filmevenement wordt georganiseerd is geen speelveld. In het Beheerplan staat dat het leefgebied van de Meervleermuis wordt verstoord door geluid, licht of trilling. Het Beheerplan vermeldt verder: ‘Aan de binnenduinrand liggen diverse recreatieve sportvoorzieningen zoals bestaande sportvelden en maneges. Het gebruik hiervan leidt tot mogelijke effecten op de Meervleermuis van verstoring door geluid, licht en beweging. De huidige activiteiten hebben geen effect als zij sinds de aanwijzing niet zijn gewijzigd, of er heeft via vergunningverlening toetsing plaatsgevonden van de effecten.’ Het filmfestival is een drie avonden durend evenement met honderden bezoekers, licht, geluid en dit kan zeker niet worden beschouwd als een reeds voordien bestaande recreatieve activiteit.
Het verbaast ons in hoge mate dat de burgemeester deze vergunning heeft verstrekt, te meer daar er in de zomer van 2021 heftig is geprotesteerd tegen het Borski-festival op Elswout. Het is onbegrijpelijk dat ondanks het gebrek aan draagvlak opnieuw de grenzen van wat nog aanvaardbaar is worden opgezocht. SBEZK begrijpt dat er mensen zijn die zich vol enthousiasme op zullen geven voor het filmfestival op Elswout. Maar daar gaat het hier helemaal niet over. Vertier is de mensen gegund, maar niet ten koste van het leefmilieu van kwetsbare dieren in Natura 2000 gebied van het rijksmonument Elswout. Dieren kunnen zich niet verweren. Het is voor ons echt onaanvaardbaar dat deze vergunning is verstrekt en wij zijn dan ook van mening dat deze in strijd met de wet- en regelgeving is afgegeven. In dit opzicht verwijzen wij o.a. naar de Wet Natuurbescherming (Wnb) en naar de APV. Het filmevenement veroorzaakt onevenredige schade aan de buitenplaats Elswout, te weten aan het woon- en leefmilieu van daar levende dieren waaronder vleermuizen. Wij verwijzen naar onze uiteenzetting hierboven.
In dit verband verwijzen wij tevens naar de noodzaak om een ontheffing voor de Wnb aan te vragen. De Meervleermuis is genoemd is in de habitatrichtlijn en als zodanig beschermd onder artikel 3.5 lid 2 van de Wnb als het gaat om verstoring van het leefgebied.
Zoals aangetoond is verstoring voor de Meervleermuis zeer waarschijnlijk en wij verzoeken u dan ook om een verzoek aan de Provincie Noord-Holland te doen om dit evenement te toetsen aan de Wnb en de definitieve vergunning pas te vertrekken als de Provincie aangeeft geen overtreding van de Wnb te constateren.
In verband met het voorgaande verzoeken wij u zo spoedig mogelijk op ons bezwaarschrift te beslissen. Mocht u dit niet doen, dan zullen wij een voorlopige voorziening vragen van de rechter.
In afwachting van uw spoedige besluit op ons bezwaarschrift, verblijven wij,
Hoogachtend,
SBEZK
bestuur